AUTOR: Ivan Pekić
Smatra se da bi ratna primjena biološkog oružja u samoj zoni operativnih dejstava danas predstavljala malo vjerovatnu mogućnost, dok bi realnija bila primjena bioloških agenasa u specijalnom ratu, sukobu niskog intenziteta, diverzantskom i terorističkim akcijama, kao prikrivena primjena u kriznim situacijama u vrijeme relativnog mira. Ona bi bila usmjerena, prije svega, prema civilnom stanovništvu, biljnom i životinjskom svijetu, dok su oružane snage u drugom planu. Prikrivena podmukla primjena agenasa bila bi efikasna u postizanju ciljeva zaoštravanja kriza, destabilizacije sistema i slabljenja vojnog potencijala protivnika. Dok cilj biološkog napada može biti veće geografsko područje ili manja taktički značajna teritorija. Ciljevi od strategijskog značaja bili bi velikiindustrijski i administrativni centri, reoni za prikupljanje i pregrupisavanje i obuku jedinica, veliki saobraćani čvorovi, važne luke, centri za vezu, objekti protiv vazdušne odbrane, velike farme stoka, kompleksi sa monokulturama usjeva itd. U diverzantsko –terorističkim dejstvima mete bi bili komandni centri, upravne zgrade, zatvoreni objekti za sportske, kulturne, političke i druge skupove, vozila javnog saobraćaja, veći objekti za zajedničku ishranu, vodosnadbjevanje, silosi žitarica, mlinovi i slično (Đorđević, 2015)
U toku rata biološki napad vjerovatno bi se kombinovao s napadom klasičnim oružjem. Prednosti kombinovanog napada su u tome što što bi se tako lakše maskirala upotreba zabranjenog biološkog oružja, što povrede koje bi nastale klasičnim oružjem predstavljaju otvorena vrata za prodor infekcije, što bi materijalna razaranja prouzrokovana klasičnim oružjem otežavala efikasnost organizacije i rada civilne zaštite i zdravstvene službe na otklanjanju posledica, zbrinjavanju i lječenju povrjeđenih i oboljelih ljudi i životinja. Biološki napad može biti kombinovan i s napadom taktičkim nuklearnim ili neutronskim oružjem. Stvarne efekte takvog napada teško je predvidjeti, ali se zna da bi kod ozračenog stanovništva otpornost na infekcije bila slabija, tok infekcije eksplozivan, a prognoza mnogo lošija. Biološko oružje se može primjeniti i u kombinaciji više različitih uzročnika bolesti(Đorđević, 2015).
Biološka kontaminacija predstavlja prisustvo patogenih mikroorganizama i njihovih toksina u prostoru, živim bićima ili atmosferi, nakon izvršenog biološkog udara. Teritorija na kojoj je izvršen biološki udar naziva se zona biološke kontaminacije i zavisi od vrste upotrebljenog agensa i načina njihove primjene, zemljišta, klimatskih i metoroloških uslova, kao i efikasnosti sprovođenja mjera dekontaminacije. Granice zone biološke kontaminacije teže je odrediti nego granice radiološke i hemijske kontaminacije. Atmosfera se kontaminira primjenom biološkog aerosola za namjerno izazivanje infekcije kod ljudi, životinja ili biljaka. Kako su prikriveni diverzantsko –teroristički napadi najvjerovatniji oblik biološkog rata u savremenim uslovima, njihovi primarni ciljevi bili bi voda za piće i hrana, a koristili bi se agensi u obliku praška, tečnosti ili aerosola (Đorđević, 2015)
Po procjenama eksperata UN ako bi se danas dogodio napad bioaerosolima na grad čije bi stanovništvo bilo nepripremljeno, iznenađeno i nezaštićeno, zona efikasnog dejstva biološkog udara avio bombom iznosila bi i do 100.000km2. Vrijeme pojave posledica zavisilo bi od trajanja prosječne inkubacije i po pravilu bi trajalo nekoliko dana, rušilačko dejstvo bi izostalo, dok bi se specifični efekti ogledali u pojavi biološke kontaminacije atmosfere, tla, vode, hrane, predmeta i površina. Mogućnost da agresor zaposjedne napadnutu teritoriju bila bi ograničena trajanjem prosječne inkubacije. Maksimalni mogući efekti ovakvog napada dostigli bi cifru od 80% inficiranih ljudi, 60% oboljelih i 30% umrlih u primarnoj zoni biokontaminacije.
Autor: Darko Obradović