Uticaj istorije na bogatstvo u Srbiji

autor: Jovan Babić

Mnoge stvari utiču na bogatstvo u Srbiji, ali u ovom tekstu ćemo se fokusirati na istorijski uticaj. Istorijski gledano, Srbija je zemlja između Istoka i Zapada. Srbiju ili teritorije na kojima žive Srbi možemo podeliti prema poziciji Save i Dunava. Na severnoj strani od te dve reke dominantna je zapadna kultura, dok je na južnoj strani dominantna istočna kultura.

Deo gde dominira zapadna kultura bio je deo teritorije koji je okupiralo Austrijsko carstvo, kasnije Austro-Ugarska, dok je južni deo bio pod Turcima. Deo pod zapadnim uticajem pokazuje daleko bolju metriku nego deo gde dominira istočna kultura. Odakle dolaze najbolji srpski naučnici: Nikola Tesla (Smiljan), Milutin Milanković (Dalj), Mihajlo Pupin (Idvor), Ognjeslav Stepanović Kostović (Vieselburg, Austrija), Mihailo Petrović Alas (Beograd), Nikola Bizumić (Neredin), Ruđer Bošković (Dubrovnik), Mileva Marić (Titel), Josif Pančić (Ugrini), Miomir Vukobratović (Botoš), Dositej Obradović (Čakovo). Svi oni dolaze iz dela gde je bio zapadni uticaj, ali je teško nabrojati naučnike koji su došli iz dela pod uticajem Istoka.

Pored njih, imamo i Srbe koji su rođeni u Srbiji oslobođenoj od Turaka, a koji su rođeni van granica Austrijskog carstva, ali u blizini same granice i sticali su obrazovanje na zapadu: Jovan Cvijić (Loznica) koji je studirao na Bečkom univerzitetu, Vuk Stefanović Karadžić (Tršić kod Loznice) koji je uradio svoj najvažniji rad kada se preselio u Beč.

Pravo pitanje je da li se neko može setiti (bez korišćenja Google-a) koji srpski naučnici dolaze sa dela Srbije koji je usvojio vrednosti s Istoka, a da ti naučnici nisu sticali obrazovanje na zapadu?

Stotinama godina, najpametniji Srbi idu na zapad, san svakog srpskog studenta je da studira na Harvardu, Kembridžu, Oksfordu, a ne da idu na Istok i studiraju u Moskvi ili Pekingu (realno, niko u Srbiji ni ne zna nazive univerziteta u tim mestima). Ako je najbolji naučnik na svetu, Nikola Tesla, mogao da ode na zapad da bi razvijao svoju karijeru, da li smo mi Srbi pametniji od velikog Tesle pa da idemo na Istok?